چهار ماه پس از اعتراض‌های سراسری در ایران، سرکوب خشن و اقتصاد نابسامان تجمع‌های خیابانی ضددولتی را خاموش کرده است.
دانشجویان و دانش‌آموزان هنوز گهگاه در دانشگاه‌ها و دبیرستان‌ها تجمع می‌کنند و سایرین از پشت‌بام‌ها و ایوان خانه‌ها شعار می‌دهند. اما از اعتراض‌های منظم تا حد زیادی کاسته شده است.افرادی که هنوز به برگزاری تظاهرات تمایل دارند بدون هماهنگی در گروه‌های کوچک و پراکنده در تهران و سایر شهرها تجمع می‌کنند.
وال‌استریت ژورنال در مطلبی به قلم سونه انگل راسموسن به این مسئله و دلایل آن می‌پردازد.
راسموسن می‌نویسد تجمع‌های معترضان جای خود را به شکل خاموش‌تری از نافرمانی داده است. اکنون، هزاران زن در تهران بدون حجاب اجباری در خیابان‌ها دیده می‌شوند. این شکل از نافرمانی مدنی بعید است به سرنگونی حکومت منجر شود اما بسیاری می‌گویند مهار آن در آینده دشوار خواهد بود.
به گفته فعالان، نارضایتی از بی‌توجهی حکومت به خواسته‌ها و گلایه‌های معترضان مانند آتش زیر خاکستر است و ممکن است اعتراض‌های خیابانی دوباره از سر گرفته شود.
استادان دانشگاه، دیپلمات‌های غربی و فعالان معتقدند سرکوب خشن، دستگیری‌ها و اعدام‌ها سبب شده است جنبش اعتراضی از حمایت عمومی کافی برای اعتصاب‌های سراسری یا تجمع‌های انبوهی که به سرنگونی رژیم ایران منجر می‌شود، برخوردار نباشد.
اما نویسنده معتقد است با نسل جوان‌تر و سکولارتر ایرانی‌ها که شمارشان روزبه‌روز رو به افزایش است، احتمال می‌رود اعتراض‌ها که در یک دهه اخیر بیشتر شده‌‌اند، ادامه داشته باشد.
به چالش کشیدن قانون حجاب ضربه به یکی از ارکان ایدئولوژیک جمهوری اسلامی است. بر اساس نظرسنجی مرکز پژوهش‌‌های مجلس در سال ۱۳۹۶، میزان حمایت از حجاب از ۸۵ درصد پس از انقلاب ۱۳۵۷به ۳۵ درصد کاهش پیدا کرده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
برای برخی زنان ایرانی، تجربه ماه‌های اخیر آن‌ها را به نقطه‌ای بازگشت‌ناپذیر رسانده است.
در ادامه مقاله آمده است اعتراض‌های ضدحکومتی هنوز بر بستری سیاسی با پتاسیل متحدسازی ایرانیان به توافق نرسیده است. میلیون‌ها نفر با جمهوری اسلامی مخالف‌اند اما در مورد آنچه جایگزینش می‌شود اتفاق نظر ندارند.
بر اساس نتایج نظرسنجی سال گذشته موسسه گمان، یک گروه پژوهشی مستقل مستقر در هلند، ۳۴ درصد شرکت‌کنندگان جمهوری سکولار را ترجیح می‌دادند، ۲۲ درصد با جمهوری اسلامی موافق بودند، و ۱۹ درصد خواهان پادشاهی مشروطه بودند.
غم نان و آزادی
تورم و سقوط ارزش پول ایران بحران اقتصادی را تشدید کرده و به عقیده اقتصاددانان و معترضان، ادامه اعتراض‌های ضدحکومتی را دشوار کرده است.
اسفندیار باتمانقلیج، موسس بنیاد بورس و بازار، اندیشکده غیرانتفاعی در زمینه اقتصاد و سیاست‌گذاری ایران که در بریتانیا مستقر است، می‌گوید: «مشکلات اقتصادی می‌تواند زمینه‌ساز تظاهرات باشد، اما چالش و مبارزه پایدار با رژیم نیازمند بسیج منابعی مانند پول، مهارت و زمان است.»
او در ادامه می‌افزاید: «برای افرادی که با تنگناهای شدید اقتصادی مواجه‌اند، تامین این منابع برای جنبش اعتراضی دشوارتر است.»
به عقیده تحلیلگران سیاسی، کارگران، تجار و صاحبان کسب‌و‌کارها از مشکلات اقتصادی ایران بیشترین آسیب را دیده‌اند، همان گروهی که معترضان برای تغییر رهبری سیاسی کشور به آن‌ها نیازمندند.
یکی از فعالان به وال‌استریت ژورنال می‌گوید: «مردم تحت فشارند که شکم بچه‌‌هایشان را سیر کنند، وقت ندارند به اعتراض‌ها فکر کنند.»
از شهریورماه تاکنون، ارزش ریال ۳۰ درصد سقوط کرده است و میزان تورم برای چهارمین سال متوالی ۴۰ درصد افزایش یافته است.
بر اساس برآورد تاپ تن وی‌پی‌ان (Top 10 VPN)، وب‌سایتی پژوهشی در مورد سانسور اینترنت، اقدام دولت به قطعی اینترنت برای سرکوب اعتراض‌ها حدود ۷۷۳ میلیون دلار هزینه داشته است. به گزارش مرکز آمار ایران، حدود ۱۱ میلیون شغل در ایران به رسانه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام وابسته‌اند.
شکاف میان ایرانیان خارج از کشور
در مقاله وال‌استریت ژورنال آمده است هنگام انقلاب ۱۳۵۷، اقتصاد ایران رو به رشد بود و با اتکا به همین قدرت اقتصادی، کسبه و اتحادیه‌ها با اعتصابی یک‌ساله به معترضان پیوستند که به پایان سلطنت محمدرضا شاه پهلوی منجر شد.
در جریان اعتراض‌های اخیر، کارکنان شرکت نفت برای افزایش دستمزد و بهبود شرایط کار اعتصاب کرده‌اند، اما به معترضانی که خواهان تغییر رژیم‌اند ملحق نشده‌اند.
برخی معترضان معتقدند این جنبش نیازمند رهبر و ساختار است و فقط حضور خیابانی کافی نیست.
به عقیده نویسنده، یکی از علل اصلی موفقیت انقلاب ۱۳۵۷ ائتلاف گروه‌های سیاسی مختلف حول یک رهبر بود. اما اکنون، چنین رهبری وجود ندارد، و همین موضوع تلاش برای ایجاد گروه سیاسی رقیب دولت فعلی را پیچیده می‌کند.
ایرانیان ساکن خارج از کشور در مورد چگونگی دخالت غرب در مسئله ایران اختلاف نظر دارند. گروهی از مسیر دیپلماسی مانند احیای برجام و لغو تحریم‌ها حمایت می‌کنند. گروهی دیگر می‌گویند چنین اقدام‌هایی فقط عمر جمهوری اسلامی را طولانی‌تر می‌کند؛ خواسته آن‌ها تحریم، قطع روابط دیپلماتیک و تعطیلی سفارتخانه‌های غربی در تهران است.
از آغاز اعتراض‌ها تاکنون، شکاف‌ها عمیق‌تر شده است. یکی از چهره‌هایی که حمایت ایرانیان خارج از کشور را در رسانه‌های اجتماعی جلب کرده شاهزاده رضا پهلوی، فرزند محمدرضا شاه، است. اما گروهی دیگر با بازگشت پادشاهی مخالف‌اند.
نویسنده در ادامه می‌افزاید در نتیجه این اختلاف‌نظرها، سازمان‌یافته‌ترین گروه مخالفان که در خارج از ایران باقی می‌ماند مجاهدین خلق‌اند. این گروه شبه‌نظامی به‌دلیل حمایت از صدام حسین در جریان جنگ ایران و عراق، اقبال چندانی در ایران ندارد. صدها هزار ایرانی در جنگ کشته شدند و آمریکا تا سال ۲۰۱۲، مجاهدین خلق را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داده بود.
به عقیده بسیاری از معترضان ایرانی، آن‌هایی که خارج از کشورند عمق مشکلات آن‌ها را که بین فشارهای اقتصادی و خطر زخمی شدن، دستگیری و اعدام گرفتارند، درک نمی‌کنند.
یکی از دانشجویان معترض به وال‌استریت ژورنال می‌گوید: «بسیاری از افراد می‌گویند اگر در اعتراض‌ها کشته شوند، خانواده‌شان از گرسنگی می‌میرند.»
